Atrakcje Regionu
BAZYLIKA KOLEGIACKA ZWIASTOWANIA NMP
Znajdujący się na podgrodziu w widłach odnóg Narwi kościół św. Marii Magdaleny (wzmiankowany ok. 1230 roku) pełnił rolę parafialnego dla miasta i okolicy aż do chwili zbudowania kolegiaty (1449 rok). Być może była to pierwotnie niewielka, murowana świątynia; natomiast istniejącą do dziś budowlę pod tym wezwaniem wzniósł bp P. Gamrat (1538 rok) w kształcie rotundy z absydą. Kaplica posiadała sklepienie i cala pokryta była malowidłami. Po zniszczeniach wojennych odbudowana stanowiła obiekt muzealny. Obecnie pełni funkcję pierwotnego przeznaczenia, czyli jest miejscem kultu. Organizowane są w niej często wystawy malarskie. Obiekt jest bardzo urokliwy i niektórzy zakochani wybierają go na miejsce błogosławienia ich na wspólną drogę życia.
Więcej na www.bazylika.pultusk.pl
NAJDŁUŻSZY RYNEK W EUROPIE
Rynek w Pułtusku jest najdłuższym rynkiem w Europie. Rynek ok. 400 m długości, jego oś wyznacza wieża ratuszowa, w której obecnie mieści się Muzeum Regionalne. Od strony południowej rynek zamyka kaplica pow. Marii Magdaleny i górujący na miastem zamek. Od wschodu i zachodu rynek otaczają kamieniczki z XVIII-XIX wieku. Na północnym krańcu rynku jest kolegiata pow. Zwiastowania NMP.
DOM POLONII - ZAMEK PUŁTUSK
Zamek Pułtusk*** Dom Polonii mieści się w zabytkowym XV-wiecznym Zamku, usytuowanym na wzgórzu, w otoczeniu pięknego parku nad Narwią.
Rozgrywały się tutaj wydarzenia małe i duże, dramaty na skalę narodową i prywatną, romanse, polityczne zawieruchy czasu wojny i pokoju. Zamek przetrwał między innymi wojny z Zakonem Krzyżackim, potop szwedzki, rozbiory i dwie wojny światowe.
KUŹNIA KURPIOWSKA
Kuźnia kurpiowska w Pniewie to izba regionalna Stowarzyszenia Puszcza Biała – Moja Mała Ojczyzna.
Jest miejscem spotkań i kultywowania tradycji regionalnych Puszczy Białej, stanowiąca do dzisiaj jeden z największych zwartych kompleksów leśnych w widłach Bugu i Narwi.
Wykształciła się tutaj niepowtarzalna architektura drewniana i zdobnictwo domów, występujące do dzisiaj barwne formy stroju ludowego, oryginalny i przepiękny haft, bogata gama dekoracji wnętrz oraz różnorodne formy rękodzieła i rzemiosła wiejskiego.
MUZEUM ROMANTYZMU
Muzeum Romantyzmu w Opinogórze otwarto 20 maja 1961 roku, w 150 rocznicę dekretu Napoleona przywracającego Opinogórę Krasińskim. Na Muzeum Romantyzmu składa się kilka obiektów usytuowanych na terenie 22-hektarowego parku krajobrazowego w stylu angielskim. Najstarszymi są: neogotycki Pałacyk z lat 40. XIX wieku, mieszczący stałą ekspozycję poświęconą Zygmuntowi Krasińskiemu oraz neogotycki budynek Oficyny Dworskiej, w którym organizowane są ekspozycje czasowe. Od 2008 roku w parku stoi, wzniesiony w oparciu o projekt Józefa Gałęzowskiego sprzed stu lat, Dwór w którym można oglądać wystawy: "Malarstwo polskie epoki romantyzmu" oraz ekspozycję napoleońską.
Więcej na www.muzeumromantyzmu.pl/
MUZEUM SZLACHTY MAZOWIECKIEJ
Misją Muzeum Szlachty Mazowieckiej jest prowadzenie badań, gromadzenie, opracowywanie i upowszechnianie dziedzictwa kulturowego Północnego Mazowsza ze szczególnym uwzględnieniem tradycji szlacheckich.
Więcej na http://muzeumciechanow.pl/
OŚRODEK STUDIÓW EPOKI NAPOLEOŃSKIEJ
Ośrodek Studiów Epoki Napoleońskiej Akademii Humanistycznej imienia Aleksandra Gieysztora jest pierwszym w Polsce ośrodkiem zajmującym się badaniami naukowymi i promocją epoki napoleońskiej, w szczególności kampanii polskiej 1806-1807. Napoleon przebywał na Mazowszu, na Mazurach i Warmii ponad pół roku, podejmując w tym czasie ważne działania wojskowe, dyplomatyczne i ustawodawcze. Wpływ epoki napoleońskiej na historię Polski jest już oceniony w licznych opracowaniach, ale dwustulecie wydarzeń tej epoki wywołuje ponownie szerokie zainteresowanie. Bitwa pod Pułtuskiem w grudniu 1806 roku to jedno z pierwszych starć rozpoczynających kampanię Wielkiej Armii Napoleońskiej zakończoną pokojem w Tylży i utworzeniem Księstwa Warszawskiego. Stąd Pułtusk jako jedno z niewielu polskich miast uwieczniony jest w Paryżu na Łuku Triumfalnym i przy grobowcu Cesarza.
Więcej na http://www.napoleon.pl/
CMENTARZ ŻOŁNIERZY RADZIECKICH
Cmentarze żołnierzy Armii Sowieckiej tworzono głównie w latach 1948-1954, kiedy to przeprowadzono większość planowanych ekshumacji. W okresie kolejnych ekshumacji, w latach 1957-1958, nie budowano już w zasadzie nowych cmentarzy; zwłoki chowane były na istniejących już nekropoliach.
Cmentarze z tego okresu zakładane były przeważnie na planie kwadratu lub prostokąta, bardzo rzadko - koła (Krosno Odrzańskie); względnie miały inny, nieregularny kształt. Na cmentarzach tych projektowano aleję główną, na której sytuowano - w różnych jej odcinkach - akcenty centralne.
Przy głównej alei dokonywano również pochówków (w pojedynczych mogiłach), oficerów o znanych nazwiskach oraz Bohaterów Związku Radzieckiego. Na grobach takich umieszczano nagrobki wyróżniające się kształtem i rodzajem zastosowanego materiału (przeważnie kamień naturalny). Ponadto aleję główną obsadzano - poza linią grobów - wysoką zielenią (drzewa, krzewy - przeważnie z gatunków iglastych), która tworzyła tło dla mogił. Tak zostały zaprojektowane m.in. cmentarze w Kazimierzu n. Wisłą, Kleszewie koło Pułtuska i Warszawy.
SZLAKI TURYSTYCZNE - PUSZCZA BIAŁA
Od XIII wieku puszcza należała do biskupów płockich. Biskupi ci dość często rezydowali w swojej rezydencji w Pułtusku lub w dworkach w Wyszkowie lub Broku. Ochrona zasobów Puszczy Białej spowodowała, że jeszcze w XVIII wieku były to tereny najsłabiej zaludnione na Mazowszu. By nie naruszyć zasobów leśnych, osiedlano głównie ludzi znających gospodarkę leśną, poddając ich wcześniej dokładnej selekcji. Osadnikom pozwalano uprawiać rolę na niewielkich, dokładnie wyznaczonych „nowinach”, które miały wystarczyć na zaspokojenie osobistych potrzeb osadników. Tępiono tych, którzy próbowali samowolnie karczować lasy, bo leśne płody, bartnictwo, smolarnie, potażownie były źródłem dużych dochodów.
Puszcza Biała w swej historii była widownia wielu starć zbrojnych od czasów średniowiecza do współczesnych. Znane są zwłaszcza walki prowadzone przeciw Szwedom przez mieszkańców Puszczy w czasie potopu i wojny północnej.
MUZEUM REGIONALNE
Siedzibą Muzeum Regionalnego w Pułtusku jest gotycko-renesansowa wieża dawnego ratusza. Największym i najcenniejszym zbiorem zgromadzonym w placówce są zabytki archeologiczne pozyskane w trakcie prac wykopaliskowych w grodzie na Wzgórzu Zamkowym. Kolekcja liczy około 6 tysięcy obiektów datowanych na lata 1232-1368. Z wczesnego okresu działalności muzeum pochodzą zabytki rzemiosła artystycznego: tkaniny, pasy szlacheckie, wyroby konwisarskie.
Uzupełniany jest zbiór tłoków pieczętnych cechowych i instytucji z Pułtuska oraz powiatu pułtuskiego.
Ozdobą zbiorów są dwa rękopisy na pergaminie: statut cechu szewców z 1540 roku i potwierdzenie tegoż dokumentu z 1644 roku. Muzeum posiada interesujący zespół kartograficzny z Mazowsza oraz plany i mapy Pułtuska z epoki napoleońskiej. Ważną dziedziną gromadzonych zbiorów związanych z historią miasta jest ikonografia. Pozyskano 17 dawnych widoków Pułtuska w różnych technikach artystycznych z okresu około II połowy XVII wieku do początku XX wieku.